Ισοδυναμία της ακτινοβολίας που δεχόμαστε σε διάφορες ιατρικές εξετάσεις

Πόσες φορές δεν αναρωτηθήκατε πόση ακτινοβολία δεχθήκατε με την αξονική θώρακος που σας σύστησε ο γιατρός σας;

Αρχικά πρέπει να ξέρουμε ότι ζούμε σε ένα φυσικό περιβάλλον γεμάτο ακτινοβολία (πετρώματα, ραδόνιο - βλ. ΕΔΩ, κοσμική ακτινοβολία, τροφές που καταναλώνουμε, κ.λ.π.). 

Εκατομμύρια φωτόνια ή άλλα σωματίδια προσβάλλουν από παντού τα κύτταρά μας ανά λεπτό της ώρας. Αυτό ονομάζεται ακτινοβολία φυσικού περιβάλλοντος.   
Η ετήσια έκθεση σε ακτινοβολία ενός ατόμου μόνο και μόνο επειδή κοιμάται, εργάζεται, περπατά, τρώει και πίνει, έχει μέση τιμή παγκοσμίως 3,5 mSv (μονάδα μέτρησης της απορροφώμενης ακτινοβολίας, σύντμηση της λέξης milliSievert) ή κατά προσέγγιση 0,01 mSv ημερησίως. Ας σημειωθεί ότι ο οργανισμός μας διαθέτει μηχανισμούς αυτοπροστασίας και επιδιόρθωσης των βλαβών, που προκαλούνται από φωτόνια ή σωμάτια της ακτινοβολίας για εφ’ άπαξ δόσεις(!)  έως και 150 - 200 mSv.
Η αναγκαία δόση ακτινοβολίας που απορροφά το σώμα μας για την εκτέλεση μίας ακτινογραφίας θώρακος είναι 0,02 mSv και ισοδυναμεί περίπου με την ακτινοβολία που θα πάρει κάποιος αν ζήσει 48 ώρες στο φυσικό περιβάλλον.

 Οι Διεθνείς Οργανισμοί Ακτινοπροστασίας υλοποιώντας την ιδέα του Καθηγητή Ιατρικής Φυσικής John R. Cameron (1922-2005), πρότειναν την εφαρμογή της μεθόδου B.E.R.T. (Background Equivalent Radiation Time) για να κατανοεί εύκολα ο ασθενής τι σημαίνει δόση ακτινοβολίας που απορρόφησε ο οργανισμός του. Η μέθοδος αυτή συγκρίνει την αναπόφευκτη δόση ακτινοβολίας που απορροφούμε όλοι από το φυσικό περιβάλλον μόνο και μόνο επειδή υπάρχουμε με την δόση ακτινοβολίας που απορροφούμε ως ασθενείς επειδή κάναμε μία ακτινική εξέταση.

 Με βάση αυτές τις διαπιστώσεις δημιουργήθηκε ο πίνακας που ακολουθεί. 
Για διευκόλυνση του αναγνώστη, ως μέτρο σύγκρισης στην τρίτη στήλη έχει επιλεγεί η ακτινογραφία θώρακος, καθώς είναι η πλέον συχνή εξέταση.

Πηγή: Κώστας Κάππας (καθ. Ιατρικής Φυσικής - Ακτινοφυσικής), artinews.gr

Θερμοπληξία απο καύσωνα

Τα πρώτα συμπτώματα της θερμοπληξίας
• Δυνατός πονοκέφαλος
• Ατονία
• Αίσθημα καταβολής δυνάμεων
• Ναυτία
• Τάση για λιποθυμία
• Πτώση αρτηριακής πίεσης                                                                  
• Εμετοί και ταχυκαρδία

Πρώτες βοήθειες
• Μεταφέρουμε το άτομο που παρουσιάζει τα παραπάνω συμπτώματα χωρίς χρονοτριβή σε δροσερό μέρος.
• Προσπαθούμε να κατεβάσουμε τη θερμοκρασία του σώματος βγάζοντας τα περιττά ρούχα και βάζοντας κρύες κομπρέσες και παγοκύστες στον τράχηλο τις μασχάλες και την βουβωνική περιοχή
• Του δίνουμε άφθονο νερό και μικρές ποσότητες αλατιού.
• Αν έχει χάσει τις αισθήσεις του και παρά τις προσπάθειές μας δεν συνέλθει, τον μεταφέρουμε στο πλησιέστερο νοσοκομείο, Κέντρο υγείας ή ΠΕΔΥ.

Προληπτικά μέτρα της θερμοπληξίας
• Αποφυγή ηλιοθεραπείας. Παραμονή σε σκιερά και δροσερά μέρη και αποφυγή χώρων όπου επικρατεί συνωστισμός.
• Αποφυγή βαριάς σωματικής εργασίας και βαδίσματος για πολύ ώρα κάτω από τον ήλιο.
• Το ντύσιμο πρέπει να είναι ελαφρύ, άνετο και ανοιχτόχρωμο. Απαραίτητη είναι η χρήση καπέλου και γυαλιών που προστατεύουν τα μάτια από την έντονη αντανάκλαση του ήλιου.
• Να πίνουμε άφθονα υγρά κατά προτίμηση νερό και φυσικούς χυμούς.
• Αποφυγή οινοπνευματωδών ποτών.
• Κάνουμε πολλά χλιαρά ντους στην διάρκεια της ημέρας.
• Μικρά σε ποσότητα και ελαφρά γεύματα με έμφαση στη λήψη φρούτων και λαχανικών και περιορισμός στα λιπαρά.
• Αποφυγή πολύωρων ταξιδιών με διάφορα μέσα συγκοινωνίας, κατά τη διάρκεια της υψηλής ζέστης, εκτός αν αυτά κλιματίζονται καλά.
• Τα δωμάτια του σπιτιού κατά την διάρκεια της ζεστής μέρας πρέπει να είναι ερμητικά κλειστά και να ανοίγουν όλη την νύχτα που έχει δροσιά (αν δεν έχουν κλιματισμό).
• Οι χώροι εργασίας πρέπει να διαθέτουν κλιματιστικά μηχανήματα ή απλούς ανεμιστήρες κατά προτίμηση οροφής. Το ίδιο ισχύει και για τα ιδρύματα, που περιθάλπουν νεογνά, βρέφη, παιδιά, ηλικιωμένους και άτομα με ειδικές ανάγκες.

Βλ. και "Κίνδυνοι απο τη χρήση των κλιματιστικών"

Ομάδες υψηλού κινδύνου του καύσωνα
• Τα νεογνά και τα βρέφη (πρέπει να είναι ντυμένα όσο γίνεται πιο ελαφρά τα χέρια και τα πόδια τους να είναι ελεύθερα και να μην τυλίγονται με πάνες και να πίνουν εκτός από το γάλα και άλλα υγρά).
• Οι ηλικιωμένοι και τα άτομα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα (πνευμονοπάθειες, καρδιοπάθειες, νεφροπάθειες, ηπατοπάθειες σακχαρώδη διαβήτη κ.λ.π.) θα πρέπει να συμβουλευθούν το θεράποντα γιατρό τους για εφαρμογή ειδικών για την περίπτωσή τους οδηγιών. Ιδιαίτερα όσοι παίρνουν φάρμακα να συμβουλευτούν το γιατρό τους αν πρέπει να τα συνεχίσουν και σε ποια δοσολογία.

Θέρμανση με τζάκι: Ενδιαφέροντα ευρήματα - μερικές συμβουλές.

Eνα αναμμένο τζάκι δεν είναι μόνο ένα όμορφο θέαμα για το χειμώνα και ένας εναλλακτικός (όχι πάντα οικονομικός) τρόπος θέρμανσης.
Στις μέρες μας, όπου αρκετοί πολίτες αρνούνται να βάλουν το ακριβό πλέον πετρέλαιο στα σπίτια τους ή να διαθέσουν τα χρήματά τους για την εγκατάσταση των εναλλακτικών τρόπων θέρμανσης, η λύση του τζακιού μοιάζει η ιδανική.

Είναι όμως; Τι πρέπει να προσέχουμε για να το απολαύσουμε ακίνδυνα:
«Ενα τζάκι εκπέμπει στην ατμόσφαιρα σε 4 ώρες όσα μικροσωματίδια εκπέμπουν 1.000 καινούργια αυτοκίνητα σε μία ημέρα» τονίζει η διεπιστημονική ομάδα που έκανε έρευνα για την ατμοσφαιρική ρύπανση και τα φαινόμενα αιθαλομίχλης πάνω από αρκετές ελληνικές πόλεις, στο πλαίσιο του προγράμματος «Θαλής».
Τα πρώτα αποτελέσματα της έρευνας, επιβεβαιώνουν ότι η στροφή στην καύση ξύλων, μέρος των οποίων είναι ακατάλληλο, αυξάνει αρκετά την ατμοσφαιρική ρύπανση και τη συγκέντρωση μικροσωματιδίων. 
Ενδιαφέρον είναι, ότι από τα ερευνητικά δεδομένα επιβεβαιώθηκε η υποψία ότι αρκετοί συμπολίτες μας δεν καίνε κατάλληλα καυσόξυλα αλλά «επικίνδυνα» ξύλα, όπως αυτά που προέρχονται από παλιά κουφώματα, κάτι που αποδεικνύουν οι υψηλές συγκεντρώσεις αερίων αρωματικών ενώσεων, όπως το τολουόλιο, το οποίο αποτελεί διαλύτη για χρώματα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα αποτελέσματα των μετρήσεων που σχετίζονται με τον προσδιορισμό καρκινογόνων πολυαρωματικών υδρογονανθράκων στην ατμόσφαιρα. Όπως υποστηρίζουν οι ερευνητές, «λόγω των διαφορών στη φυσιολογία αλλά και την ένταση της φυσικής δραστηριότητας μεταξύ παιδιών και ενηλίκων η εσωτερική δόση των πολυαρωματικών υδρογονανθράκων είναι αρκετά υψηλότερη στα παιδιά. Κατά συνέπεια ο εκτιμώμενος κίνδυνος καρκινογένεσης ανέρχεται για τα παιδιά σε πέντε στο εκατομμύριο ενώ για τους ενήλικες σε ένα στο εκατομμύριο». 
Αρα ΠΡΟΣΟΧΗ! Μακρυά από τα «επικίνδυνα ξύλα».

Ανησυχητική αύξηση στον αριθμό των πιο λεπτόκοκκων μικροσωματιδίων παρατηρείται κατά την καύση ξύλων και στο εσωτερικό των σπιτιών. Το τζάκι δεν βγάζει όλο τον καπνό έξω από το σπίτι, αλλά και μέσα, ειδικά εάν δεν τραβά καλά.  Ειδικότερα, η συγκέντρωσή τους σε ένα σπίτι με μη ενεργειακό τζάκι είναι τέσσερις με πέντε φορές μεγαλύτερη σε σύγκριση με ένα σπίτι χωρίς τζάκι.
Το μεγαλύτερο μέρος των μικροσωματιδίων, σε ποσοστό 80-90%, που εκλύονται από την καύση ξύλων είναι μικρά με διάμετρο 2,5 μικρομέτρων. Αυτό σημαίνει, ότι αυτά τα σωματίδια δεν συγκρατιούνται από το ανώτερο αναπνευστικό σύστημα, αλλά εισχωρούν βαθύτερα επηρεάζοντας τους πνεύμονες και προκαλώντας χρόνια βρογχίτιδα (δείτε και ΕΔΩ) και άλλα αναπνευστικά - καρδιαγγειακά νοσήματα.
Για αυτό είναι απολύτως απαραίτητο να υπάρχει ένα μισάνοιχτο παράθυρο στο χώρο, για την ανανέωση του αέρα.
Οι σύγχρονες μορφές καύσης (καυστήρες πέλετ, αποδοτικές σόμπες, ενεργειακά τζάκια κλπ) δεν αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα και θα πρέπει να προτιμώνται. 

Διάβασε επίσης,

Τι είναι το μονοξείδιο του άνθρακα; Γιατί έχει χαρακτηρισθεί ως “σιωπηλός δολοφόνος”;

(πάτησε ΕΔΩ)

Αντιγριπικό εμβόλιο. Οσα πρέπει να ξέρουμε:

Τι είναι το αντιγριπικό εμβόλιο;
Το αντιγριπικό εμβόλιο αποτελείται είτε από πλήρως αδρανοποιημένο ιό της γρίπης είτε από κομμάτια ή μικρά τμήματα αυτού (κεκαθαρμένα αντιγόνα), τα οποία ¨ενεργοποιούν¨ το ανοσοποιητικό μας σύστημα ώστε να παράγει αντισώματα ενάντια στη γρίπη.

Αν κάνω το αντιγριπικό εμβόλιο, δεν θα νοσήσω από τη γρίπη;
Πρέπει αρχικά να ξεκαθαρίσουμε ότι γρίπη δεν είναι το κάθε εποχιακό απλό "κρυολόγημα" που δεν καλύπτεται από το αντιγριπικό εμβόλιο (πατήστε ΕΔΩ)
Η πραγματοποίηση του εμβολίου δεν αποκλείει ότι κάποιος μπορεί να νοσήσει. Μειώνει όμως πάρα πολύ τη συχνότητα, τη βαρύτητα, και τις επιπλοκές τις γρίπης. Η πιθανότητα πνευμονίας μετά από γρίπη μειώνεται κατά 50-60% και η θνητότητα κατά 70-80%.

Κάθε πότε πρέπει να κάνω το αντιγριπικό εμβόλιο;
Το εμβόλιο πραγματοποιείται κάθε χρόνο (η σύσταση του αλλάζει από χρόνο σε χρόνο) και κατά προτίμηση τον Οκτώβριο ή τον Νοέμβριο. Τα αντισώματα αυξάνονται περίπου 2 εβδομάδες μετά τον εμβολιασμό και η ανοσία (προστασία) διαρκεί για περίπου 1 έτος.  
Δεν απαιτείται επανεμβολιασμός εντός της ίδιας εμβολιαστικής περιόδου.

Ποιος πρέπει να κάνει το αντιγριπικό εμβόλιο;
Το εμβόλιο πραγματοποιείται σε:

Άτομα άνω των 65 ετών

Ατομα κάτω των 65 τα οποία έχουν χρόνιες παθήσεις όπως:

• παθήσεις των πνευμόνων (άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια)
• καρδιακές παθήσεις
• δρεπανοκυτταρική αναιμία
• σακχαρώδης διαβήτης
• αλκοολισμός
• κίρρωση ήπατος
• διαρροές εγκεφαλονωτιαίου υγρού

Άτομα κάτω των 65 ετών με μειωμένη άμυνα του οργανισμού όπως:

• νόσο Hodgkin
• λευχαιμία
• νεφρική ανεπάρκεια
• πολλαπλό μυέλωμα
• νεφρωσικό σύνδρομο
• λοίμωξη από HIV ή AIDS
• κατεστραμμένο σπλήνα
• μεταμόσχευση οργάνων
• οσοι λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή ή υπόκεινται σε θεραπεία η οποία μειώνει την άμυνα του οργανισμού όπως κορτιζόνη

Υγειονομικούς, τροφίμους και προσωπικό γηροκομείων και κέντρων αποκατάστασης.

Πότε δεν πρέπει να γίνει το εμβόλιο;  

• Όταν έχει σημειωθεί σοβαρή αλλεργική αντίδραση σε προηγούμενο εμβολιασμό.
• Όταν υπάρχει ιστορικό αλλεργίας στα αυγά.
• Όταν ο ασθενής έχει πυρετό ή είναι αδιάθετος.

Προστατεύει το  εμβόλιο για την εποχική γρίπη από την ¨νέα γρίπη¨ Η1Ν1;
Τα εμβόλια που κυκλοφόρησαν από το φθινόπωρο του 2010 περιέχουν  στελέχη και για τον Η1Ν1, πέρα από την εποχική γρίπη, κάτι που δεν ίσχυε για  τα παλιά.

Τι ισχύει για τα παιδιά:

Τα παιδιά ηλικίας μικρότερης των 6 μηνών που εμβολιάζονται, τυπικά αναπτύσσουν προστατευτικά επίπεδα αντισωμάτων έναντι των στελεχών του ιού της γρίπης, αφού εμβολιασθούν με το συνιστώμενο αριθμό δόσεων αδρανοποιημένου ιού της εποχικής γρίπης. Η αποτελεσματικότητα του εμβολίου για τα παιδιά ηλικίας 6 έως 35 μηνών μετά την 1η δόση, ανέρχεται στο 50% και στο 75% για τα παιδιά ηλικίας 3 έως 9 ετών.
Οι μελέτες για τον εμβολιασμό σε μικρά παιδιά έχουν δείξει ότι 2 δόσεις εμβολίου παρέχουν καλύτερη προστασία από 1 δόση κατά τη διάρκεια της πρώτης εποχής που ένα παιδί εμβολιάζεται. Ετσι στα παιδιά που δεν έχουν προηγουμένως εκτεθεί σε μόλυνση ή εμβολιασθεί, πρέπει να χορηγείται και δεύτερη δόση, αφού περάσουν τουλάχιστον 4 εβδομάδες μετά από τον πρώτο εμβολιασμό.
Τα παιδιά άνω των 3 ετών, λαμβάνουν μία δόση.

 Εμβόλιο και εγκυμοσύνη:

 Λόγω των επιπλοκών της γρίπης κατά την κύηση, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έθεσε τις εγκύους ως ομάδα υψίστης προτεραιότητας των προγραμμάτων εμβολιασμού κατά της γρίπης. Επίσης, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ από το 2004 ενθαρρύνουν τις έγκυες γυναίκες να εμβολιάζονται με το αδρανοποιημένο εμβόλιο της εποχικής γρίπης ανεξαρτήτου σταδίου κύησης.

Ο εμβολιασμός παρέχει αποτελεσματική προστασία στην έγκυο ενάντια στη γρίπη και ενδέχεται μάλιστα να προστατεύσει μερικώς και το βρέφος κατά τους πρώτους μήνες ζωής μέσω των μητρικών αντισωμάτων. 

Οι επίσημες οδηγίες του ΚΕΕΛΠΝΟ για τη γρίπη ΕΔΩ:

ΤΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕΣΑ ΜΑΣ ΟΤΑΝ ΑΝΑΒΟΥΜΕ ΤΣΙΓΑΡΟ - ΓΙΑΤΙ ΜΑΣ "ΑΝΕΒΑΖΕΙ" Η ΝΙΚΟΤΙΝΗ;

"Δούρειος Ίππος" για το τσιγάρο είναι η νικοτίνη, μία ελαιώδης χημική ένωση που περιέχει άζωτο. 
Αν υποθέσουμε ότι ο καπνιστής τραβάει μόνο μία ρουφηξιά από το τσιγάρο του και στη συνέχεια το σβήνει, ο μηχανισμός που τίθεται σε λειτουργία αμέσως μετά είναι ο εξής: η νικοτίνη που εισπνεύσθηκε μπαίνει στην κυκλοφορία του αίματος και φτάνει παντού συμπεριλαμβανομένου του εγκεφάλου. Στον εγκέφαλο φτάνει μέσα σε 8 έως 18 δευτερόλεπτα. Εκεί διεγείρει τους νευρώνες και αυτομάτως στέλνονται διάφορα μηνύματα στα όργανα του καπνιστή: δίνεται η εντολή να εκκριθεί αδρεναλίνη, "ειδοποιείται" η καρδιά να αρχίσει να χτυπά πιο γρήγορα, τα αγγεία συσπώνται, απελευθερώνεται γλυκόζη κ.λ.π. 
Η νικοτίνη σε μικρή ποσότητα διεγείρει, ενώ σε μεγάλη ναρκώνει και προκαλεί το θάνατο. Η περιεκτικότητα της στο αίμα πέφτει κατά 50% μισή ώρα μετά από μία ρουφηξιά και κατά 75% στα τρία τέταρτα της ώρας. Η δράση των ορμονών που εκκρίθηκαν διαρκεί επίσης περίπου μίση ώρα. Από τη στιγμή που μειώνεται η περιεκτικότητα της νικοτίνης στο αίμα, ο καπνιστής νιώθει την ανάγκη να ανεβάσει εκ νέου τα επίπεδα της, γι' αυτό οι περισσότεροι καπνίζουν περίπου ένα πακέτο την ημέρα - δύο τσιγάρα την ώρα. Στους μανιώδεις καπνιστές η νικοτίνη σωρεύεται στον οργανισμό και "αρκεί" ακόμα και για τις ώρες του ύπνου.
Επειδή πάντως, τα επίπεδα μειώνονται πολύ στη διάρκεια της νύχτας, το πρωινό τσιγάρο προκαλεί πάντα μία έντονη ευχαρίστηση - γεγονός που αποδίδεται στο ότι η νικοτίνη προκαλεί την έκκριση της ντοπαμίνης, μίας ουσίας που μοιάζει με ορμόνη, αλλά είναι νευροδιαβιβαστής. 
Η συνδέεται με το αίσθημα της ικανοποίησης και της απόλαυσης του σεξ ή του καλού φαγητού. Τα επόμενα τσιγάρα πάντως ανάβονται μηχανικά, γιατί δεν προκαλούν το ίδιο αίσθημα ευχαρίστησης. Ο οργανισμός μένει σχετικά αδιάφορος, επειδή τα επίπεδα της νικοτίνης δεν προλαβαίνουν να πέσουν στο μηδέν, και έτσι οι νευρώνες δεν διεγείρονται όσο με το πρώτο τσιγάρο. Επιπλέον, με την πάροδο του χρόνου, η νικοτίνη -δυστυχώς- διεγείρει τα εγκεφαλικά κύτταρα, ώστε να δημιουργούν νέους νευρώνες για την υποδοχή της, με αποτέλεσμα, όσο περισσότερο καπνίζει ένα άτομο, τόσο περισσότερα τσιγάρα να ζητά. Οι νέοι νευρώνες "απαιτούν" τη δική τους "δόση" και το αίσθημα "κορεσμού" των εγκεφαλικών νευρώνων από νικοτίνη ικανοποιείται πλέον με όλο και μεγαλύτερο αριθμό τσιγάρων. Σύμφωνα με τη σχολή Ιατρικής του Πανεπιστημίου του Χιούστον, αυτοί οι επιπλέον νευρώνες που κάνουν τον άνθρωπο να αποζητά όλο και περισσότερη νικοτίνη αρχίζουν να ατροφούν και να εξαφανίζονται περίπου ενάμισι μήνα μετά το κόψιμο του τσιγάρου. Η ανάμνηση, όμως, της ευχαρίστησης που έφερνε κάποτε η νικοτίνη, - προκαλώντας έκκριση ντοπαμίνης - διαρκεί, και έτσι ο πρώην καπνιστής μπορεί ανά πάσα στιγμή να παρεκτραπεί και να ξαναρχίσει το κάπνισμα. 
Μερικά βασικά για τη διακοπή του καπνίσματος μπορεί να σας φανούν χρήσιμα. Πατήστε ΕΔΩ
Και λίγες γνώσεις για το Παθητικό κάπνισμα. Πατήστε ΕΔΩ

ΟΛΑ όσα πρέπει να ξέρετε για το άσθμα

 

​Το άσθμα αποτελεί μια χρόνια φλεγμονώδη νόσο των αεραγωγών (βρόγχων) στην οποία συμμετέχουν πολλά διαφορετικά κύτταρα και κυτταρικά στοιχεία προκαλώντας στένωση των αεραγωγών.

Είδη άσθματος Το άσθμα οφείλεται σε φλεγμονή των αεραγωγών και διακρίνεται σε:

Εξωγενές ή αλλεργικό άσθμα, οφείλεται κυρίως στην επίδραση διαφόρων παραγόντων που προέρχονται από το περιβάλλον και λέγονται αλλεργιογόνα. Η μορφή αυτή του άσθματος προσβάλει συνήθως την παιδική ηλικία και οφείλεται κυρίως σε αλλεργική αντίδραση του οργανισμού προς τους εξωγενείς παράγοντες. Έχει σημαντικά καλύτερη εξέλιξη από το ενδογενές, αφού το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών είτε απαλλάσσονται από την νόσο τους είτε βελτιώνονται σημαντικά σε βαθμό που να μην χρειάζονται.

Ενδογενές ή μη αλλεργικό άσθμα στο οποίο δεν ανευρίσκεται κανένας παράγοντας που να θεωρείται     υπεύθυνος για την πρόκλησή του.
Οι μη-αλλεργικοί ή ενδογενείς ασθματικοί χαρακτηρίζονται από αρνητικό ατομικό και οικογενειακό ιστορικό για αλλεργία, αρνητικές δερματικές δοκιμασίες στα διάφορα αλλεργιογόνα και φυσιολογικά επίπεδα ολικής και ειδικής ανοσοσφαιρίνης Ε (IgE) στον ορό του αίματος. Είναι συνήθως μεγαλύτεροι σε ηλικία από τους αλλεργικούς ασθματικούς, η νόσος πρωτοεμφανίζεται στην 3η με 4η δεκαετία της ζωής και έχει συνήθως σοβαρότερη πορεία. Η προσβολή του γυναικείου φύλου, η παρουσία ρινικών πολυπόδων και ευαισθησίας στην ασπιρίνη είναι συχνότερες σε αυτή τη μορφή της νόσου.

Το άσθμα μετά από άσκηση. Στη μορφή αυτή του άσθματος οι κρίσεις δύσπνοιας επέρχονται  μετά από άλλοτε άλλου βαθμού άσκηση (για πλήρες άρθρο, πατήστε ΕΔΩ)

Το επαγγελματικό άσθμα. Η μορφή αυτή του άσθματος εμφανίζεται σε άτομα που έρχονται σε επαφή με διάφορες εισπνεόμενες ουσίες που σχετίζονται με το επαγγελματικό περιβάλλον (π.χ. αλεύρι σε αρτοποιούς, σκόνη ξύλου σε μαραγκούς, βαφές χρωμάτων σε βαφείς κ.λ.π.).

Το νυχτερινό άσθμα. Χαρακτηριστικό της μορφής αυτής του άσθματος είναι ότι οι κρίσεις δύσπνοιας επέρχονται κατά την διάρκεια της νύκτας ή τις πρώτες πρωινές ώρες. Το νυκτερινό άσθμα παρουσιάζεται ιδιαίτερα σε ασθματικούς που δεν θεραπεύουν επαρκώς το άσθμα τους κατά την διάρκεια της ημέρας.

Αίτια Οι παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη του άσθματος σε έναν άνθρωπο μπορούν να χωριστούν σε δύο μεγάλες κατηγορίες: σε αυτούς που προκαλούν την εμφάνιση του άσθματος ως νόσου και σε αυτούς που προκαλούν τα συμπτώματα του άσθματος. Κάποιοι από τους παράγοντες δρουν αμφίδρομα.

Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει κυρίως γενετικούς παράγοντες (π.χ. ύπαρξη μελών στην οικογένεια με άσθμα ή άλλες αλλεργίες) και η δεύτερη κυρίως περιβαλλοντικούς παράγοντες (π.χ. αλλεργιογόνα, καπνός τσιγάρου, μόλυνση του περιβάλλοντος, επαγγελματικές ουσίες που προκαλούν ευαισθητοποίηση των πνευμόνων).

Σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση του άσθματος σε κάποιον άνθρωπο παίζει η αλληλεπίδραση που αναπτύσσεται μεταξύ των ιογενών λοιμώξεων που περνά κάθε φορά και της ατοπίας του, δηλαδή της αλλεργικής του προδιάθεσης.

Άλλα αίτια είναι: 1. Αλλεργία. Όπως ήδη αναφέρθηκε η αλλεργία είναι ιδιαίτερη συχνή στα νεαρά άτομα. Στις πιο γνωστές ουσίες που προκαλούν αλλεργία, ανήκουν γύρεις διαφόρων δένδρων ή φυτών, μύκητες - μούχλα εξ'αιτίας της υγρασίας των σπιτιών μας (πατήστε ΕΔΩ), οικιακή σκόνη (ή καλύτερα παράσιτα που ζουν στη σκόνη - ακάρεα, πατήστε ΕΔΩ), τρίχες ή λέπια ζώων, πούπουλα, φάρμακα και τροφές όπως π.χ. τα γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά στάρι, καρύδια, σοκολάτα, ψάρι, οστρακοειδή κ.ά.
2. Λοιμώξεις κυρίως του αναπνευστικού συστήματος όπως π.χ. κρυολογήματα, γρίπη, ιγμορίτιδα κ.ά.
3. Ψυχολογικοί παράγοντες όπως έντονη χαρά ή λύπη.
4. Επαγγελματικοί παράγοντες όπως η εισπνοή σκόνης  ή αερίων μπορούν να προκαλέσουν την εμφάνιση της ειδικής μορφής άσθματος που λέγεται επαγγελματικό. Το αλεύρι, τα ρινίσματα ξύλου, οι αναθυμιάσεις χρωμάτων ή λιωμένων μετάλλων, αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα ουσιών που συναντώνται στον εργασιακό χώρο και που πολλές φορές ευθύνονται για την πρόκληση επαγγελματικού άσθματος.

Σε πολλές περιπτώσεις πολλοί ασθενείς δεν γνωρίζουν ότι έχουν άσθμα, υποεκτιμούν τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων τους και δεν επισκέπτονται τον γιατρό τους. Γενικά το άσθμα έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής των ασθενών και περιορίζει την συμμετοχή τους στις καθημερινές δραστηριότητες.

Επιδημιολογικά στοιχεία Υπολογίζεται ότι περίπου 300 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο πάσχουν από άσθμα. Η συχνότητα εμφάνισης της νόσου διαφέρει από χώρα σε χώρα και κυμαίνεται από 1-18%. Οι μεγάλες στατιστικές διαφορές που εμφανίζονται οφείλονται εν μέρει και στον τρόπο και τη μεθοδολογία διάγνωσης του άσθματος σε κάθε χώρα. Σε αρκετές χώρες η συχνότητα εμφάνισης δείχνει αυξητικές τάσεις, σε άλλες φαίνεται να σταθεροποιείται, ενώ σε μερικές φαίνεται να μειώνεται. Οι θάνατοι από άσθμα, παγκόσμια, υπολογίζονται σε 250.000 ετησίως.


Κλινικές μορφές του βρογχικoύ άσθματος

1. Το παροξυσμικό βρογχικό άσθμα. Όπου τα συμπτώματα εμφανίζονται σποραδικά, ύστερα από έκθεση σε αντιγόνο ή λοίμωξη του αναπνευστικού. Ασθενείς ευαισθητοποιημένοι σε γύρεις εκδηλώνουν παροξυσμούς σε ορισμένη εποχή του έτους, συνήθως την άνοιξη, (εποχιακό άσθμα). Το παροξυσμικό βρογχικό άσθμα χαρακτηρίζεται ελαφρύ, όταν ο ασθενής σποραδικά 1 -2 φορές το μήνα δύσπνοια, δυσχέρεια στην πλήρωση του θώρακα με αέρα και συριγμό. Οι παροξυσμοί αυτοί, όπως έδειξαν συνεχεία μετρήσεις των αντιστάσεων των αεροφόρων οδών, ενδέχεται να είναι σοβαροί. Σπανιότερα σε παιδιά και νεαρά άτομα οι παροξυσμοί είναι ιδιαίτερης βαρύτητας.

2. Το μη ρυθμιζόμενο βρογχικό άσθμα (ή κατ'άλλους χρόνιο βρογχικό άσθμα), όπου οι ασθενείς παρουσιάζουν απόφραξη σ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Χαρακτηρίζεται ως βαρύ ή ελαφρύ, ανάλογα με τον βαθμό των νυχτερινών αφυπνίσεων λόγω δύσπνοιας, τον χρόνο που απαιτείται μετά την πρωινή αφύπνιση προκειμένου να υποχωρήσει η δύσπνοια και
την κατανάλωση βρογχο-διασταλτικών φαρμάκων.

3. Το αιφνίδιο σοβαρό βρογχικό άσθμα (status asthmaticus). Με τον όρο αυτό περιγράφονται επικίνδυνες για τη ζωή κρίσεις βρογχικoύ άσθματος. Οι ασθενείς παρουσιάζουν έντονη δύσπνοια και ορθόπνοια με αποτέλεσμα να αναγκάζονται να χρησιμοποιούν τους επικουρικούς μυς. Ενδέχεται να παρουσιάζουν συγχυτική κατάσταση, απώλεια των αισθήσεων και κυάνωση.

Το άσθμα εκδηλώνεται με ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα:  
Βήχας,δύσπνοια (δυσκολία στην αναπνοή),συσφιγκτικό αίσθημα στο θώρακα ή και θωρακικό πόνο κατά την αναπνοή. Τα συμπτώματα αυτά είναι συνήθως παροξυσμικά, εμφανίζονται δηλαδή μετά από έκθεση σε κάποιο εκλυτικό παράγοντα και υποχωρούν με τη θεραπεία. Η συχνότητα εμφάνισης και η διάρκεια των συμπτωμάτων καθορίζουν τη βαρύτητα του άσθματος. Σε αρκετά παιδιά με άσθμα μερικά συμπτώματα (π.χ. βήχας ή "βράσιμο" κυρίως τη νύχτα ή μετά από άσκηση) μπορεί να επιμένουν και μετά το τέλος ενός παροξυσμικού επεισοδίου.

Διάγνωση – Εξετάσεις

Ιατρικό ιστορικό Οι ασθενείς με άσθμα συχνά περιγράφουν χαρακτηριστικά συμπτώματα, όπως δύσπνοια που εμφανίζεται παροξυσμικά, αφύπνιση τις πρώτες πρωινές ώρες λόγω δύσπνοιας, συριγμό, βήχα και αίσθηση βάρους στο στήθος. Χρήσιμα εργαλεία για τον γιατρό για να διαγνώσει την ύπαρξη άσθματος σε έναν ασθενή είναι η εμφάνιση των παραπάνω συμπτωμάτων μετά από την έκθεση του ασθενούς σε κάποιον αλλεργικό παράγοντα. Σε άλλους ασθενείς τα ενοχλήματά τους εμφανίζονται εποχιακά, ενώ τέλος υπάρχουν ασθενείς όπου και στην οικογένειά τους ανευρίσκονται συγγενείς με αλλεργικές παθήσεις ή και άσθμα. Μια παραλλαγή του άσθματος που εμφανίζεται μόνο με χρόνιο βήχα είναι ιδιαίτερα συχνή στα παιδιά. Σε αυτήν την παραλλαγή ο βήχας επιδεινώνεται τη νύκτα, ενώ την ημέρα τα συμπτώματα εξαφανίζονται. Η σωματική δραστηριότητα αποτελεί και αυτή μια συχνή αιτία πρόκλησης συμπτωμάτων άσθματος για τους περισσότερους ασθενείς, ενώ σε μερικούς αποτελεί τη μοναδική αιτία.

Φυσική εξέταση Το πιο συχνό παθολογικό σημείο που βρίσκει ο γιατρός στη φυσική εξέταση του ασθενούς είναι ο συριγμός κατά την ακρόαση, εύρημα που επιβεβαιώνει την ύπαρξη βρογχόσπασμου. Παρ' όλα αυτά, σε μερικούς ασθενείς με άσθμα ο συριγμός πιθανόν να λείπει ακόμη και με συνύπαρξη σημαντικού βρογχόσπασμου.
Δοκιμασίες για τη διάγνωση και την παρακολούθηση του άσθματος

Μέτρηση της αναπνευστικής λειτουργίας
Αν και η διάγνωση του άσθματος συνήθως μπορεί να βασισθεί στην ύπαρξη των χαρακτηριστικών συμπτωμάτων, όπως αυτά αναφέρθηκαν ήδη, πολλοί ασθενείς με άσθμα συχνά δεν αναγνωρίζουν εύκολα τα συμπτώματά τους και τη σοβαρότητα της νόσου τους, ειδικά εάν το άσθμα τους υπάρχει από καιρό. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται αλεξιθυμία και δημιουργεί σημαντικά προβλήματα στην αντιμετώπιση της νόσου από τους πάσχοντες. Ακόμη η αξιολόγηση της δύσπνοιας ή του συριγμού από τον γιατρό μπορεί να είναι δυσχερής ή και ανακριβής.

Για ενήλικες ασθενείς και για παιδιά πάνω από την ηλικία των 5 ετών σημαντική βοήθεια για όλ' αυτά προσφέρει η σπιρομέτρηση (πατήστε ΕΔΩ), η μέτρηση δηλαδή της αναπνευστικής τους λειτουργίας. Η μέθοδος είναι απλή και ανώδυνη για τον ασθενή, πραγματοποιείται εύκολα στο πνευμονολογικό ιατρείο και είναι εξαιρετικά χρήσιμη για τον γιατρό. Η αύξηση ενός δείκτη που υποδεικνύει το βαθμό της απόφραξης των αεραγωγών και ονομάζεται FEV1, μετά από χορήγηση στον ασθενή βρογχοδιασταλτικού φαρμάκου, πάνω από 12% ή πάνω από 200ml, αποτελεί την κλασική σπιρομετρική ένδειξη που θέτει τη διάγνωση του άσθματος.

Σημαντική βοήθεια στη διάγνωση και παρακολούθηση του άσθματος προσφέρει η μέτρηση της μέγιστης εκπνευστικης ροής, που ονομάζεται PEF, και γίνεται με τη χρήση μιας ειδικής συσκευής, του ροόμετρου. Η χρήση του ροόμετρου είναι απλή, γίνεται από τον ίδιο τον ασθενή στο σπίτι του και μετρά τη μείωση της ροής του αέρα στη βίαιη εκπνοή του, άρα και τη σοβαρότητα του άσθματός του.

Μέτρηση της αντίδρασης των αεραγωγών (test πρόκλησης) Σε ασθενείς με συμπτώματα που συνηγορούν υπέρ του άσθματος αλλά με φυσιολογική αναπνευστική λειτουργία, η μέτρηση της απαντητικότητας των αεραγωγών, της αντίδρασής τους δηλαδή σε εισπνεόμενες ουσίες όπως η μεταχολίνη, ή ισταμίνη, η αδενοσίνη, ο ψυχρός αέρας και άλλες, μπορεί να βοηθήσει τον γιατρό να διαγνώσει τη νόσο.

Μέτρηση της αλλεργικής εικόνας Στο άσθμα είναι συχνή η συνύπαρξη αλλεργικών νοσημάτων όπως είναι η αλλεργική ρινίτιδα. Η μέτρηση της αλλεργικής απάντησης ενός ασθενούς με δερματικές δοκιμασίες ευαισθησίας (prick tests) ή η μέτρηση ειδικών ουσιών στο αίμα που αυξάνονται σε αλλεργίες, των ανοσοσφαιρινών (ολική IgE, RAST tests), βοηθάει στη χάραξη από το γιατρό μιας αποδοτικότερης θεραπευτικής στρατηγικής.


Δύσκολες περιπτώσεις στη διάγνωση του άσθματος:

Άσθμα και εγκυμοσύνη   Πατήστε ΕΔΩ

Παιδιά κάτω των 5 ετών
Η διάγνωση του άσθματος στη βρεφική και πρώτη παιδική ηλικία είναι συχνά δύσκολη και βασίζεται περισσότερο στην κλινική εμπειρία του γιατρού και το ιστορικό του παιδιού. Συχνά επεισόδια συριγμού που βελτιώνονται θεαματικά μετά από χορήγηση εισπνεόμενων βρογχοδιασταλτικών και εισπνεόμενων κορτικοειδών αυξάνουν τις πιθανότητες ύπαρξης άσθματος. Ιδιαίτερα, επεισόδια συριγμού συχνότερα από ένα το μήνα, συριγμός ή βήχας στο παιχνίδι, νυκτερινός βήχας σε περιόδους ελεύθερες από ιώσεις, συμπτώματα που συνεχίζουν να εμφανίζονται και μετά την ηλικία των 3 ετών, θέτουν με μεγάλη πιθανότητα τη διάγνωση του παιδικού άσθματος.
 
Άτομα τρίτης ηλικίας Στα άτομα της τρίτης ηλικίας συνυπάρχουν νοσήματα που κάνουν πολλές φορές δύσκολη τη διάγνωση του άσθματος. Τα νοσήματα που συχνότερα "μιμούνται" το άσθμα είναι η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ - πατήστε ΕΔΩ) και η Καρδιακή Ανεπάρκεια.

Επιπλοκές
Μειωμένη ικανότητα του ατόμου να ασκηθεί και να λάβει μέρος σε άλλες δραστηριότητες Έλλειψη ύπνου λόγω συμπτωμάτων τη νύχτα Μόνιμες αλλαγές στη λειτουργία των πνευμόνων Πνευμοθώρακας, εμφύσημα Επίμονος βήχας Αναπνευστικό πρόβλημα που απαιτεί μηχανική βοήθεια της αναπνοής (χρήση αναπνευστήρα)

Θεραπεία Δεν υπάρχει θεραπεία που να επιτυγχάνει πλήρη ίαση της νόσου, αλλά υπάρχουν κάποιες κατηγορίες φαρμάκων που βοηθούν στον έλεγχο και την ανακούφιση των συμπτωμάτων, βελτιώνοντας παράλληλα και την πνευμονική λειτουργία.

Η θεραπεία του άσθματος στους ενήλικες μπορεί να δοθεί μέσω διαφορετικές οδών: εισπνεόμενη, από το στόμα και ενέσιμη. Το σημαντικότερο πλεονέκτημα της εισπνεόμενης θεραπείας είναι ότι τα φάρμακα λαμβάνονται κατ' ευθείαν από τους αεραγωγούς άρα έχουν καλύτερη και εντονότερη δράση με πολύ λιγότερες παρενέργειες από ότι αν λαμβάνονταν μέσω των άλλων δύο οδών. Η θεραπεία του άσθματος μπορεί γενικά να χωρισθεί σε δύο κατηγορίες: τη θεραπεία ελέγχου της νόσου 
τη θεραπεία των παροξυσμών.
Στην αποφυγή των ειδικών αντιγόνων, εφόσον αυτά εντοπίζονται στο περιβάλλον του ασθενή.
Στην ειδική ανοσοθεραπεία (απευαισθητοποίηση).

Θεραπεία ελέγχου της νόσου 1. Εισπνεόμενα κορτικοειδή Τα εισπνεόμενα κορτικοειδή αποτελούν αυτή τη στιγμή την πιο σημαντική αντιφλεγμονώδη θεραπεία για το εμμένον άσθμα. Είναι δραστικά στη μείωση των συμπτωμάτων, στη βελτίωση της ποιότητας ζωής, στη βελτίωση της λειτουργίας των πνευμόνων, στη μείωση της συχνότητας αλλά και της βαρύτητας των ασθματικών παροξυσμών και στη μείωση της θνητότητας της νόσου
2. Ανταγωνιστές λευκοτριενίων Οι ουσίες αυτές χορηγούνται με τη μορφή χαπιών από το στόμα. Φαίνεται ότι έχουν μια ήπια βρογχοδιασταλτική δράση, μειώνουν τα συμπτώματα (ιδίως το βήχα), βελτιώνουν τη λειτουργία του αναπνευστικού και μειώνουν τους παροξυσμούς. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εναλλακτική θεραπεία σε ασθενείς με ήπιο εμμένον άσθμα και σε ασθενείς με άσθμα που προκαλείται από μετά από λήψη ασπιρίνης. Χρησιμοποιούνται επίσης ως επιπρόσθετη θεραπεία σε ασθενείς με μέτριο ή και σοβαρό άσθμα που ήδη λαμβάνουν εισπνεόμενα κορτικοειδή.
3. Μακράς δράσης β2 διεγέρτες Οι μακράς δράσεως β2 διεγέρτες χορηγούνται σε εισπνοές. Είναι ισχυρά βρογχοδιασταλτικά φάρμακα που δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιούνται μόνα τους στην θεραπεία του άσθματος. Τα φάρμακα αυτά δεν φαίνεται να επηρεάζουν την φλεγμονή των βρόγχων, άρα δεν δρουν στην αιτία του άσθματος. Παρουσιάζουν ισχυρότερη δράση όταν συνδυάζονται με εισπνεόμενα κορτικοειδή και αυτός ο συνδυασμός είναι η προτιμώμενη θεραπεία για το άσθμα όταν τα εισπνεόμενα κορτικοειδή από μόνα τους, σε μέτρια δόση, αδυνατούν να ελέγξουν τη νόσο.
4. Θεοφυλλίνη Η θεοφυλλίνη είναι ένα παλιό βρογχοδιασταλτικό φάρμακο και όταν χορηγείται σε μικρή δόση έχει ήπιες αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Μια μορφή θεοφυλλίνης που κυκλοφορεί, σε χάπια παρατεταμένης δράσης, φαίνεται να παρουσιάζει κάποιο όφελος ως επιπρόσθετη θεραπεία σε ασθενείς που ήδη λαμβάνουν εισπνεόμενα κορτικοειδή χωρίς να βρίσκεται η νόσος τους υπό πλήρη έλεγχο.

5. Ομαλιζουμάμπη Πρόκειται για μια φαρμακευτική ουσία που επιλέγεται για μια πολύ μικρή μερίδα ασθενών που παρουσιάζουν μέτρια αυξημένη αλλεργική εικόνα (όπως αυτή εκφράζεται από την μέτρηση στο αίμα μιας ουσίας που ονομάζεται «ολική IgE») και πάσχουν από σοβαρό μη ελεγχόμενο άσθμα, παρά τη μέγιστη θεραπεία την οποία λαμβάνουν. Σε αυτούς τους ασθενείς, η χρήση της ομαλιζουμάμπης, η οποία δίδεται σε ενέσιμη μορφή, μειώνει τον αριθμό και τη βαρύτητα των παροξυσμών, την σοβαρότητα των συμπτωμάτων και βελτιώνει την ποιότητα της ζωής τους.

6. Συστηματικά κορτικοειδή Με τον όρο αυτό εννοούμε τη χρήση κορτικοειδών με τη μορφή χαπιών από το στόμα ή ενέσεων. Η χρήση τους είναι εξαιρετικά περιορισμένη λόγω των πολλών παρενεργειών που παρουσιάζουν. Χρησιμοποιούνται μόνο στις περιπτώσεις εκείνες που τα άσθμα δεν μπορεί να ελεγχθεί ικανοποιητικά με οποιαδήποτε άλλη διαθέσιμη θεραπεία. Οι ασθενείς που παρ' όλ' αυτά αναγκάζονται να λαμβάνουν μακροχρόνια θεραπεία με συστηματικά κορτικοειδή για το άσθμα τους πρέπει να λαμβάνουν επίσης προληπτική θεραπεία για την οστεοπόρωση.

7. Ανοσοθεραπεία έναντι ειδικών αλλεργιογόνων Ο ρόλος της ειδικής ανοσοθεραπείας στο άσθμα είναι περιορισμένος. Η χρήση ανοσοθεραπείας απαιτεί την ανεύρεση ενός αλλεργιογόνου που αποδεδειγμένα έχει σημαντική κλινική επίδραση στο άσθμα. Αυτό το αλλεργιογόνο χορηγείται κατόπιν σε ολοένα και αυξανόμενες δόσεις με στόχο να αναπτυχθεί ανοχή από τον οργανισμό του ασθενούς. Με τον τρόπο αυτόν μειώνονται τα συμπτώματα της νόσου και βελτιώνεται ελαφρά η ποιότητα ζωής του. Η χρήση ειδικής ανοσοθεραπείας για περισσότερα του ενός αλλεργιογόνα δεν φαίνεται να είναι αποτελεσματική.

Θεραπεία ανακούφισης του παροξυσμού: 1. Ταχέως δρώντες β2 διεγέρτες
Οι ταχέως δρώντες β2 διεγέρτες χορηγούνται σε εισπνοές και πολύ σπάνια από το στόμα σε ασθενείς που δεν μπορούν να λάβουν εισπνεόμενη θεραπεία. Είναι τα φάρμακα εκλογής για την ανακούφιση από τον σπασμό των βρόγχων κατά τη διάρκεια ενός παροξυσμού άσθματος, αλλά χορηγούνται και ως προληπτική θεραπεία πριν από σωματική κόπωση σε ασθενείς που πάσχουν από άσθμα κατά την άσκηση. Θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο σε ανάγκη και στη μικρότερη δυνατή δόση και συχνότητα. Η αυξημένη χρήση τους αποτελεί ένδειξη μη αποτελεσματικής θεραπείας ελέγχου του άσθματος. Παρενέργειες: Μυϊκός τρόμος και ταχυκαρδία σε υψηλές δόσεις.
2. Αντιχολινεργικά Έχουν ηπιότερη βρογχοδιασταλτική δράση από τους β2 διεγέρτες. Χορηγούνται σε εισπνοές. Χρησιμοποιούνται μόνο σε ασθενείς που πάσχουν από ταχυκαρδία ή αρρυθμία, ως εναλλακτικό βρογχοδιασταλτικό.

Κοινό κρυολόγημα ή γρίπη;

ΚΟΙΝΟ ΚΡΥΟΛΟΓΗΜΑ:

Τι είναι το κοινό κρυολόγημα:
 Πρόκειται για την πιο συχνή μορφή λοίμωξης του αναπνευστικού συστήματος, η οποία είναι και εξαιρετικά μεταδοτική. Συχνά συγχέεται με τη γρίπη, προκαλείται όμως από διαφορετικούς ιούς και έχει πιο ήπια διαδρομή.
Η μετάδοσή του γίνεται κυρίως με την εισπνοή σταγονιδίων που εκπέμπονται από τα πάσχοντα άτομα με την ομιλία, τον βήχα ή το φτέρνισμα ή με τη μεταφορά μολυσμένου υλικού με τα χέρια μας.

Παράγοντες που το πυροδοτούν:
Το κοινό κρυολόγημα μπορεί να οφείλεται σε πληθώρα ιών, μεταξύ των οποίων οι πλέον συχνά εμπλεκόμενοι είναι οι ρινοϊοί. Λόγω του ότι ο ασθενής αναπτύσσει ανοσία μόνον στον ιό από τον οποίον προσβλήθηκε, είναι δυνατόν μέσα στην ίδια εποχή να νοσήσει περισσότερες από μία φορές (προσβολή από διαφορετικό ιό κάθε φορά).
Η πάθηση παρουσιάζει εποχικό χαρακτήρα, με τα περισσότερα περιστατικά να καταγράφονται τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες καθώς και κατά την έναρξη της άνοιξης.

Επιδημιολογικά στοιχεία:
Είναι μία από τις πλέον συχνές λοιμώξεις ανάμεσα στους ενήλικες και τους έφηβους. Στα παιδιά, και ιδιαίτερα σε εκείνα που πηγαίνουν σχολείο, η συχνότητά του είναι ακόμα μεγαλύτερη.

Συμπτώματα:
Το κοινό κρυολόγημα εκδηλώνεται με πονόλαιμο, ρινική καταρροή και συμφόρηση, φτάρνισμα, βήχα, πυρετό, διαταραχές της όσφρησης και της γεύσης και αίσθημα κακουχίας και αδυναμίας.Τα συμπτώματα αυτά δεν είναι τόσο βαριά αλλά ταλαιπωρούν τον ασθενή για όσο διάστημα διαρκούν – μέχρι και 7 έως 10 ημέρες. Σε άτομα που πάσχουν ταυτόχρονα και από άλλα νοσήματα τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι πιο έντονα.Οι ασθενείς συχνά αναγκάζονται να απουσιάσουν από το σχολείο ή την εργασία τους.

Διάγνωση:
Η διάγνωση της νόσου βασίζεται στην κλινική εικόνα του ασθενούς.

Θεραπεία:
Η θεραπεία στην περίπτωση του κοινού κρυολογήματος είναι συμπτωματική, δεδομένου ότι δεν υπάρχει θεραπεία για την αντιμετώπιση των ιών που το προκαλούν. Εκτός από την ανακούφιση των συμπτωμάτων, στόχος είναι και η αποτροπή των πιθανών επιπλοκών της νόσου.
Συστήνονται ανάπαυση, κατανάλωση υγρών, χορήγηση αντιπυρετικών και ενίοτε χρήση αποσυμφορητικών για τη μύτη ή απογχρεμπτικών σκευασμάτων.
Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι τα αντιβιοτικά δεν έχουν θέση στη θεραπεία του κοινού κρυολογήματος επειδή στοχεύουν στην καταπολέμηση βακτηρίων και όχι ιών.

Ποιες είναι οι επιπλοκές:
Οι επιπλοκές που είναι δυνατόν να παρουσιασθούν είναι ωτίτιδα, λαρυγγίτιδα, βρογχίτιδα ή πνευμονία. Σε περίπτωση που τα συμπτώματα επιμένουν ή επιδεινώνονται επιβάλλεται η εξέταση από τον ιατρό για τη διάγνωση και έγκαιρη αντιμετώπιση πιθανών επιπλοκών.

Πως να προφυλαχθείτε από τη νόσο:
Η τήρηση των βασικών κανόνων υγιεινής (συχνό πλύσιμο χεριών, αερισμός κλειστών χώρων, αποφυγή συγχρωτισμού με πάσχοντα άτομα) αποτελεί την καλύτερη πρόληψη ενάντια στο κοινό κρυολόγημα.
Η πρόγνωση της νόσου είναι άριστη, στην περίπτωση που δεν υπάρχουν επιπλοκές.

ΓΡΙΠΗ:

Τι είναι γρίπη: 

Γρίπη είναι μια μεταδοτική ασθένεια του αναπνευστικού συστήματος (μύτη, φάρυγγας, τραχεία και πνεύμονες) που κάθε χρόνο ταλαιπωρεί μεγάλο αριθμό ατόμων παγκόσμια.

Είναι τελείως διαφορετική από το κοινό κρυολόγημα. Συνήθως εισβάλλει ξαφνικά, μεταδίδεται από άτομο σε άτομο με σταγονίδια από βήχα ή φτέρνισμα ή από άμεση επαφή με πρόσφατα μολυσμένο αντικείμενο από ρινοφαρυγγικές εκκρίσεις.

Πού οφείλεται η νόσος: Η νόσος οφείλεται στον ιό της γρίπης Α, στον ιό της γρίπης B, στον ιό της γρίπης C. Οι ορότυποι οι οποίοι έχουν επιβεβαιωθεί σε ανθρώπους, ταξινομημένοι σύμφωνα με τον αριθμό γνωστών ανθρώπινων πανδημικών θανάτων, είναι οι εξής:

• Η1Ν1, ο οποίος προκάλεσε την Ισπανική Γρίπη το 1918, και την νέα γρίπη το 2009
• Η2Ν2 ο οποίος προκάλεσε την Ασιατική Γρίπη το 1957
• Η3Ν2 ο οποίος προκάλεσε την Γρίπη του Χονγκ Κονγκ το 1968
• Η5Ν1 ο οποίος προκάλεσε την Γρίπη των Πτηνών το 2004
• Η7Ν7 ο οποίος έχει ασυνήθιστο ζωονοσογόνο δυναμικό
• Η1Ν2,  ενδημικός στους ανθρώπους, τους χοίρους και τα πουλιά
• Η9Ν2
• Η7Ν2
• Η7Ν3
• Η10Ν7

Το 10 με 20% του πληθυσμού παθαίνουν γρίπη κάθε χρόνο, και κατά μέσο όρο 36000 άνθρωποι από αυτούς πεθαίνουν από τη γρίπη ενώ γίνονται περίπου 114000 εισαγωγές σε νοσοκομείο.

Πως εκδηλώνεται η νόσος: Γρίπη συνήθως εκδηλώνεται με :

• Πυρετό
• Πονοκέφαλο
• Αδυναμία, κακουχία - εξάντληση
• Βήχα (συνήθως ξηρό)
• Πονόλαιμο
• Ρινική συμφόρηση και καταρροή
• Μυαλγίες
• Ναυτία – έμετο
• Κόκκινα μάτια

Διάγνωση:

Μπορεί να είναι δύσκολο να ξεχωρίσει κάποιος την γρίπη από το κοινό κρυολόγημα στα αρχικά στάδια, αλλά τα συμπτώματα της γρίπης είναι ποιο σοβαρά από αυτά του κρυολογήματος.
  
Ποιες είναι οι επιπλοκές: Πιθανές επιπλοκές της γρίπης μπορεί να είναι:

• πνευμονία
• οξεία μέση ωτίτιδα
• παραρρινοκολπίτιδα
• οξεία βρογχίτις, βρογχιολίτις

Θεραπεία:  

• Ανάπαυση
• Λήψη άφθονης ποσότητας υγρών (χυμοί)
• Αποφυγή αλκοόλ και καπνού
• Φάρμακα για ανακούφιση των συμπτωμάτων (παυσίπονα και αντιπυρετικά)

Τα αντιβιοτικά στη γρίπη δε βοηθούν (όπως και σε όλες τις ιώσεις). Ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει αντιβίωση, αν υποψιάζεται βακτηριακή επιπλοκή (π.χ πνευμονία).

Η ασπιρίνη στα παιδιά και στους εφήβους με γρίπη (και άλλες ιώσεις), σχετίζεται με την εμφάνιση της σπάνιας αλλά θανατηφόρας κατάστασης που ονομάζεται σύνδρομο του Reye και δεν πρέπει να δίνεται. Η χορήγηση στους μικρούς ασθενείς υγρών, αντιπυρετικών με παρακεταμόλη (Depon, Panadol, Apotel), τα συχνά μπάνια αρκούν συνήθως να ελέγξουν τον πυρετό και την κακουχία που συνοδεύουν τη γρίπη.

Πώς να προφυλαχτείτε από τη νόσο - Πρόγνωση: Μία ημέρα από την έναρξη της γρίπης ο πάσχων αρχίζει να διασπείρει τον ιό. Οι ενήλικοι τον μεταδίδουν μέχρι και τρεις ημέρες από την έναρξη της συμπτωματολογίας, ενώ τα παιδιά μέχρι και επτά ή παραπάνω. Με την εισαγωγή του ιού στο σώμα τα συμπτώματα αρχίζουν μετά από ένα 24ωρο συνήθως. Μερικοί άνθρωποι δεν παρουσιάζουν συμπτώματα ή τα παρουσιάζουν πολύ ελαφριά, αλλά έχοντας τον ιό στο αναπνευστικό τους σύστημα τον μεταδίδουν στους άλλους.

Τονίζεται εκ νέου, ότι τα κύρια μέτρα για την αντιμετώπιση της έξαρσης της γρίπης σύμφωνα με τις οδηγίες των διεθνών οργανισμών υγείας, είναι:

• Η τήρηση των κανόνων υγιεινής, καθώς και η αποφυγή συγχρωτισμού, ιδιαίτερα σε περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων.

• Η ταχεία χρήση των αντι-ιικών φαρμάκων κατά της γρίπης με τις πρώτες εκδηλώσεις και πάντα κατά την κρίση των θεραπόντων ιατρών, χωρίς να αναμένεται η εργαστηριακή επιβεβαίωση. Ιδιαίτερη σημασία έχει η αντι-ιική θεραπεία στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού (ακόμη και σε ήπια νόσηση) και σε όσους νοσούν σοβαρά ή εμφανίζουν επιπλοκές.
• Ο εμβολιασμός των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού με το αντιγριπικό εμβόλιο συνιστάται καθ’ όλη τη διάρκεια της δραστηριότητας της νόσου. Για περισσότερες πληροφορίες, πατήστε ΕΔΩ.
•  Αξίζει να τονιστεί ότι η παρακολούθηση του νοσήματος στην Ελλάδα δείχνει ότι η δραστηριότητα της εποχικής γρίπης συνήθως κορυφώνεται το Φεβρουάριο-Μάρτιο.

Είναι ασφαλές να φιλάμε το κατοικίδιό μας;

Οι περισσότεροι φιλόζωοι έχουν την τάση να φιλούν τα κατοικίδιά τους. Πολλοί όμως έχουν αναρωτηθεί για το κατά πόσον αυτά τα φιλιά που προσφέρουμε ή δεχόμαστε από το ζώο μας είναι ασφαλή. Το δεδομένο είναι ένα. Το στόμα των ζώων έχει μικρόβια. Είναι όμως αυτά τόσο επικίνδυνα όσο ορισμένοι πιστεύουν;
Τις απαντήσεις δίνει ο καθηγητής κτηνιατρικής του Πανεπιστημίου Cornell Paul Maza ο οποίος λέει:
"Πολλά διαφορετικά βακτήρια στο σκύλο και τη γάτα είναι ίδια με τα βακτήρια των ανρθώπων. Το πιθανότερο είναι ότι δεν είναι πιο βρώμικα από εμάς. Είμαστε σχεδόν το ίδιο. Αν όμως οι ιδιοκτήτες των ζώων τους πλένουν συχνά τα δόντια τους, ίσως το στόμα των ζώων να είναι και πιο καθαρό από των ανθρώπων!
Τα περισσότερα βακτήρια και οι ιοί στο στόμα ενός σκύλου είναι τα ίδια με αυτά στο ανθρώπινο στόμα. Οπότε είναι ασφαλές να φιλάμε το σκύλο μας. Ίσως κολλήσετε περισσότερα...αν φιλήσετε έναν άνθρωπο, παρά έναν σκύλο ή μια γάτα!
Είναι πολύ σπάνιο να προκύψουν ζωονόσοι ή ασθένειες που μεταδίδονται από τα ζώα στον άνθρωπο. Η μετάδοση ασθένειας είναι πολύ πιο σπάνια από τη γάτα στον άνθρωπο και ακόμα πιο σπάνια από το σκύλο στον άνθρωπο.
Οι γάτες μπορεί να έχουν το βακτήριο Bartonella που μπορεί να κάνει τον άνθρωπο να νοσήσει ενώ η τοξοπλάσμωση ή άλλα παράσιτα που αφήνουν τα αυγά τους στις ακαθαρσίες των ζώων μπορεί να μεταδοθούν κατά λάθος. Αλλά και πάλι, είναι πολύ απίθανο, λέει ο Dr. Maza.
Για την περίπτωση που το κατοικίδιό μας έχει γλύψει τα γεννητικά του όργανα, πράγμα καθόλου σπάνιο, ο Dr. Maza απαντά πως παρότι το πλύσιμο της γάτας με τη γλώσσα της μπορεί να δημιουργήσει βακτήρια στο στόμα της, από τις ακαθαρσίες της, συνήθως αυτά καταπίνονται και δεν μένουν στο στόμα της για πολύ. Δεν πρέπει να πανικοβαλλόμαστε. Τα βακτήρια από τις ακαθαρσίες είναι σχεδόν ίδια με άλλα φυσιολογικά βακτήρια.
Πολλοί άνθρωποι δεν φιλούν το σκύλο ή τη γάτα τους γιατί φοβούνται τα μικρόβια. Ένα σκυλί που γλύφει ένα παιδί στο κεφάλι ή στο χέρι είναι συνήθως ασφαλές. Δεν χρειάζεται να κάνουμε σαν τρελοί, πιστεύοντας ότι παντού γύρω μας υπάρχουν βακτήρια και να στερούμε το παιδί από την επαφή με το ζώο. Μάλιστα το φιλί από ένα σκύλο ή μια γάτα ίσως είναι και ωφέλιμο για το ανοσοποιητικό σύστημα των παιδιών.
Απλά θα πρέπει να τηρείται η κοινή καθημερινή υγιεινή, σε λογικά πλαίσια και όχι να αποστειρώνουμε τα πάντα γύρω μας. Να φοράμε γάντια όταν αλλάζουμε την άμμο της γάτας, να πλένουμε τα χέρια μας μετά την επαφή με ζώα, να βουρτσίζουμε τα δόντια του ζώου μας και να μην επιτρέπουμε στα ζώα να περιφέρονται στην κουζίνα ανεξέλεγκτα ή να καθαρίζουμε το πάγκο πριν το μαγείρεμα.
Ακόμα και άνθρωποι που έχουν ευαίσθητο ανοσοποιητικό, ή πάσχουν από HIV, ή είναι ηλικιωμένοι, δεν θα πρέπει να φοβούνται να φιλήσουν ένα σκύλο. Συμπερασματικά, η υγεία ωφελείται από τα ...φιλιά με τα ζώα μας και εξουδετερώνει τους κινδύνους να αρρωστήσουμε.
Πηγή: adespoto.gr

Τι είναι ο αιμορραγικός πυρετός Ebola

 Το Φεβρουάριο 2014 ανακοινώθηκε επιδημία ιογενούς αιμορραγικού πυρετού από ιό Ebola στη Γουινέα της Δυτικής Αφρικής. Μέχρι τις 13 Αυγούστου 2014, είχαν αναφερθεί  2127 κρούσματα συμπεριλαμβανομένων 1145 θανάτων, στην ευρύτερη αυτή περιοχή της Αφρικανικής Ηπείρου.

Η πλειονότητα των κρουσμάτων είναι ενήλικες ηλικίας 15 - 59 ετών. Από τον έλεγχο επιβεβαιωμένων εργαστηριακά κρουσμάτων με PCR, διαπιστώθηκε η  γονιδιακή ομοιότητα του στελέχους σε ποσοστό 98%, με το στέλεχος που προκάλεσε την επιδημία από ιό Ebola στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό το 2009.

Η επιδημία λαμβάνει χώρα σε 5 Κράτη της Δυτικής Αφρικής, Γουινέα, Λιβερία, Σιέρρα Λεόνε, Νιγηρία και Κονγκό.


Ο αιμορραγικός πυρετός Ebola είναι μια σπάνια, σοβαρή, συχνά θανατηφόρα ιογενής λοίμωξη. Η νόσος προσβάλλει ανθρώπους και αλλά πρωτεύοντα θηλαστικά (π.χ. πιθήκους, γορίλες, χιμπατζήδες). Ο ιός εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε ένα χωριό κοντά στον ποταμό Ebola στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και συγχρόνως στο Σουδάν. Η προέλευση του ιού είναι άγνωστη, ωστόσο αποθήκη του ιού στη φύση θεωρούνται ορισμένα είδη φρουτοφάγων νυχτερίδων που ενδημούν στην Αφρική.


Πώς μεταδίδεται; Ο ιός Ebola μεταδίδεται από άτομο σε άτομο, με την άμεση επαφή (μέσω αμυχών του δέρματος ή βλεννογόνων) με αίμα, εκκρίσεις, όργανα, ιστούς, ή άλλα σωματικά υγρά (π.χ. σάλιο, ούρα, κόπρανα, σπέρμα κλπ.) μολυσμένων ατόμων, νεκρών ή ζωντανών, καθώς και με την έμμεση επαφή με αντικείμενα (όπως ρούχα, σεντόνια, χρησιμοποιημένες βελόνες) που έχουν μολυνθεί από σωματικά υγρά ασθενών. Στους τρόπους μετάδοσης περιλαμβάνεται και η χωρίς προφυλάξεις σεξουαλική επαφή με ασθενείς, έως και εφτά εβδομάδες (περίπου 2 μήνες) μετά την ανάρρωσή τους. Η μετάδοση στο περιβάλλον του νοσοκομείου Είναι συχνή, με την έκθεση επαγγελματιών υγείας και άλλων ατόμων που φροντίζουν ασθενείς χωρίς να λαμβάνουν τις απαραίτητες προφυλάξεις. Οι ασθενείς θεωρούνται μολυσματικοί από τη στιγμή που παρουσιάζουν συμπτώματα. Η ασθένεια μεταδίδεται, επίσης, μέσω της άμεσης επαφής με αίμα και άλλα σωματικά υγρά από μολυσμένα άγρια ζώα, νεκρά ή ζωντανά, όπως π.χ. πιθήκους, γορίλες, αντιλόπες και νυχτερίδες.

Μεταδίδεται με τον αέρα ο ιός; Ο ιός Ebola δεν μεταδίδεται μέσω του αέρα, όπως η γρίπη ή η φυματίωση.
Από τη στιγμή που θα μολυνθώ σε πόσο χρόνο θα εκδηλώσω τα συμπτώματα; Τα συμπτώματα εκδηλώνονται από 2 έως και 21 ημέρες μετά την έκθεση στον ιό, συνήθως μέσα σε 8-10 ημέρες.


Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου; Η νόσος μπορεί να εκδηλωθεί ξαφνικά με πυρετό, έντονους μυϊκούς πόνους, αίσθηση αδυναμίας, πονοκέφαλο και πονόλαιμο. Το επόμενο στάδιο της ασθένειας περιλαμβάνει έμετο, ναυτία, διάρροια, ανορεξία, κοιλιακό πόνο, εξάνθημα και δυσλειτουργία του ήπατος και των νεφρών. Μερικοί ασθενείς εμφανίζουν, επίσης, αιμορραγικές εκδηλώσεις εσωτερικών και εξωτερικών οργάνων (π.χ. αιμορραγίες από τη μύτη, τα ούλα, το δέρμα (π.χ. μελανιές), αίμα στα εμέσματα ή/και στα κόπρανα, αιμορραγίες στο σημείο ενέσεων) και πολυοργανική ανεπάρκεια. Η θνητότητα της νόσου κυμαίνεται από 25% έως 90%, ανάλογα με το είδος του ιού. Υπάρχει θεραπεία ή εμβόλιο για τον ιό Ebola; Δεν υπάρχει ειδικό εμβόλιο ή θεραπεία για αυτή την ασθένεια. Η θεραπεία είναι υποστηρικτική και συμπτωματική.


Ποιός είναι ο κίνδυνος να μολυνθώ από τον ιό Ebola και πως μπορώ να προφυλαχθώ; Ακόμα και αν ζείτε ή έχετε ταξιδέψει σε περιοχές που έχουν πληγεί στην τρέχουσα επιδημία στη Δυτική Αφρική1, ο κίνδυνος μόλυνσης από τον ιό Ebola είναι εξαιρετικά χαμηλός, εκτός εάν έχετε εκτεθεί σε αίμα ή σε άλλα σωματικά υγρά ενός νεκρού ή ζωντανού μολυσμένου ατόμου ή ζώου. Η συνήθης κοινωνική επαφή σε δημόσιους χώρους με άτομα που δεν φαίνεται να είναι άρρωστα δεν ενέχει κίνδυνο μετάδοσης του ιού Ebola. Δεν κινδυνεύετε να μολυνθείτε με τον ιό Ebola ανταλλάσσοντας χρήματα ή αγαθά ή κολυμπώντας σε πισίνα. Ο ιός Ebola δεν μεταδίδεται με το τσίμπημα κουνουπιών .
Ο ιός Ebola σκοτώνεται εύκολα με καλό πλύσιμο με σαπούνι, χλωρίνη (αραίωση 1:10), τα συνήθη αντισηπτικά / απολυμαντικά ή το στέγνωμα κάτω από τον ήλιο. Το πλύσιμο των ρούχων που έχουν μολυνθεί με βιολογικά υγρά σε πλυντήριο με απορρυπαντικό σε υψηλή θερμοκρασία μπορεί να εξουδετερώσει τον ιό Ebola. Ο ιός δεν επιζεί για μεγάλο χρονικό διάστημα σε επιφάνειες που είναι εκτεθειμένες στον ήλιο ή έχουν στεγνώσει.

Έχω ταξιδέψει πρόσφατα σε χώρα όπου παρουσιάσθηκαν κρούσματα της νόσου. Τι πρέπει να προσέξω;

Ο κίνδυνος να έχετε εκτεθεί στον ιό Ebola είναι εξαιρετικά χαμηλός. Ωστόσο: Σε περίπτωση που • εμφανίσετε πυρετό, ανεξήγητο αίσθημα κόπωσης, πόνους στους μυς και τις αρθρώσεις, διάρροια ή άλλα σοβαρά συμπτώματα μετά την επιστροφή σας από τις χώρες/περιοχές που αναφέρουν κρούσματα. • έχετε εκτεθεί άμεσα σε σωματικά υγρά νεκρού ή ζωντανού μολυσμένου ατόμου ή ζώου, καθώς και αν είχατε χωρίς προφυλάξεις σεξουαλική επαφή με ασθενή που έχει αναρρώσει από αιμορραγικό πυρετό:

• Αναζητείστε αμέσως ιατρική εκτίμηση και φροντίδα, αναφέροντας το ιστορικό των ταξιδιών σας. Τονίζουμε ότι τα συμπτώματα αυτά μπορεί να οφείλονται σε άλλη ασθένεια, όπως π.χ. η ελονοσία, η οποία απαιτεί άμεση διάγνωση και θεραπεία.

Πριν την επίσκεψή σας σε υπηρεσία υγείας επικοινωνήστε τηλεφωνικά με το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. (τηλ. 210-5212054). Θα χρειαστεί να απαντήσετε σε λίγες ερωτήσεις που θα βοηθήσουν να αξιολογήσουν τον κίνδυνο που διατρέχετε και θα σας δοθούν οδηγίες που να απευθυνθείτε, ενώ παράλληλα θα ειδοποιηθεί το ιατρικό προσωπικό να λάβει τα απαραίτητα μέτρα προφύλαξης.

Πηγές: ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ, Βασίλειος Διαμαντόπουλος

Ο κορονοϊός MERS που προκαλεί το «αναπνευστικό σύνδρομο της Μέσης Ανατολής», μας απειλεί με πανδημία;

Ο νέος φονικός κορονοϊός που εμφανίστηκε προπέρυσι και προκαλεί το «αναπνευστικό σύνδρομο της Μέσης Ανατολής» (MERS), δεν φαίνεται -προς το παρόν τουλάχιστον- να έχει τις μολυσματικές δυνατότητες να μετατραπεί σε πανδημία που θα αποτελέσει παγκόσμια απειλή. Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας νέας εκτίμησης από τους επιστήμονες του Ινστιτούτου Παστέρ του Παρισιού, οι οποίοι ανέλυσαν 55 περιστατικά της νόσου και εκτιμούν ότι ο ιός αντιμετωπίζει δυσκολίες στο να εξαπλωθεί από άνθρωπο σε άνθρωπο. Όμως στο μέλλον αυτό μπορεί να αλλάξει, αν ο ιός πραγματοποιήσει τις κατάλληλες μεταλλάξεις, οπότε ο κίνδυνος πανδημίας θα είναι μεγάλος.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Αρνό Φοντανέ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό «Lancet», σύμφωνα με το BBC και το πρακτορείο Ρόιτερ, αναφέρουν ότι κατά μέσο όρο κάθε ασθενής με τον ιό -σύμφωνα με το χειρότερο σενάριο- μολύνει 0,69 άλλους, με άλλα λόγια τρεις φορείς του ιού θα κολλήσουν κατά προσέγγιση άλλα δύο άτομα. Όταν ο αριθμός αυτός (λέγεται R0), που δείχνει τον ρυθμό εξάπλωσης ενός ιού, είναι μικρότερος από «1», τότε ο ιός σταδιακά φθίνει.

Αν, αντίθετα, ο αριθμός είναι μεγαλύτερος του «1» (το όριο για επιδημία), τότε τα περιστατικά μόλυνσης πρόκειται να αυξηθούν δραματικά στο μέλλον. Το 2002, ο ιός SARS ξεκίνησε την εξάπλωσή του από τη νοτιοανατολική Κίνα με δείκτη 0,80. Όμως μέσα σε μερικούς μόνο μήνες μεταλλάχτηκε έτσι ώστε ο δείκτης R0 αυξήθηκε σε 2,2 έως 3,7 (ένδειξη πανδημίας πλέον), οπότε ο ιός κατάφερε να εξαπλωθεί παγκοσμίως, σκοτώνοντας τελικά περίπου το ένα δέκατο των 8.000 ανθρώπων που μόλυνε.

«Όπως έχουν τώρα τα πράγματα, ο ιός MERS δεν είναι ικανός να ξεκινήσει μια επιδημία. Η ανησυχία μου είναι ότι οι άνθρωποι θα το διαβάσουν αυτό και θα πάψουν να ανησυχούν, όμως το αντίθετο είναι η αλήθεια. Αυτή ακριβώς είναι η κατάλληλη στιγμή να εντοπίσουμε το ζώο ξενιστή και να το σταματήσουμε», δήλωσε ο Φοντανέ.

«Ο κορονοϊός MERS δεν έχει εξαπλωθεί τόσο γρήγορα, ούτε τόσο ευρέως όσο ο SARS. H προσαρμογή του SARS στους ανθρώπους χρειάστηκε μερικούς μήνες, ενώ ο MERS ήδη κυκλοφορεί για πάνω από ένα χρόνο στους ανθρώπινους πληθυσμούς, χωρίς να έχει μεταλλαχτεί σε πανδημική μορφή», πρόσθεσε ο Γάλλος επιστήμονας. Επεσήμανε όμως ότι είναι πιθανό πως ορισμένα πιο ήπια περιστατικά λοίμωξης με τον MERS να έχουν περάσει απαρατήρητα, οπότε, σε αυτή την περίπτωση, ο δείκτης εξάπλωσης R0 είναι στην πραγματικότητα μεγαλύτερος.

Εκτός από τους ανθρώπους, ο MERS έχει εντοπιστεί σε καμήλες στο Κατάρ καθώς και σε μια νυχτερίδα στη Σαουδική Αραβία. Θετικά δείγματα σε καμήλες έχουν εντοπιστεί και σε άλλες χώρες, γεγονός που σημαίνει ότι ενδεχομένως να είναι φορείς του κοροναϊού ή κάποιου άλλου παρόμοιου. Πάντως, οι επιστήμονες δεν μπορούν να πουν με βεβαιότητα ότι οι καμήλες είναι η πηγή του ιού. Για το λόγο αυτό, συνεχίζουν να συλλέγουν στοιχεία, ώστε να μπορέσουν να καθορίσουν τον ρόλο των νυχτερίδων, των καμηλών και άλλων ζώων στην μετάδοση του MERS.

Όπως και το SARS, προκαλεί λοίμωξη του αναπνευστικού και οι ασθενείς παρουσιάζουν πυρετό, βήχα και αναπνευστικά προβλήματα και συχνά προκαλεί – μοιραία – πνευμονία. Ωστόσο, σε αντίθεση με το SARS, το MERS προκαλεί επίσης νεφρική ανεπάρκεια. Μέχρι σήμερα, δεν έχει υπάρξει προληπτική θεραπευτική αγωγή για το MERS.

Σύμφωνα με τον πιο πρόσφατο επίσημο απολογισμό του ΠΟΥ ο οποίος δόθηκε στη δημοσιότητα, από το Σεπτέμβριο του 2012 μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί παγκοσμίως 496 κρούσματα. 
Περισσότερο από κάθε άλλη χώρα έχει πληγεί η Σαουδική Αραβία, με 169 θανάτους να έχουν καταγραφεί στο βασίλειο από την εμφάνιση του MERS το 2012 μέχρι 19/5/2014.

Κρούσματα έχουν καταγραφεί σε πολλές χώρες – ανάμεσά τους στην Ιορδανία, στην Αίγυπτο, στον Λίβανο ή ακόμη και στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής – αλλά στην πλειονότητά τους τα πρόσωπα που μολύνθηκαν είχαν ταξιδέψει πρόσφατα ή εργάζονταν στη Σαουδική Αραβία.
Το Ριάντ έχει ανακοινώσει συνολικά 500 κρούσματα του MERS, το οποίο σκοτώνει περίπου το 30% των ανθρώπων που προσβάλλει.
Το πρώτο κρούσμα του MERS στην Ελλάδα αφορά έναν Ελληνικής καταγωγής μόνιμο κάτοικο Σαουδικής Αραβίας που έφτασε στην Αθήνα τη Μεγάλη Πέμπτη (2014).

Σύμφωνα με τους ερευνητές του Ινστιτούτου Παστέρ, ο MERS, αν και έχει πολλές κλινικές, επιδημιολογικές και ιολογικές ομοιότητες με τον SARS, έχει αρκετά διαφορετική βιολογία. Μια βασική διαφορά τους είναι ότι χρησιμοποιούν διαφορετικούς υποδοχείς για να μολύνουν τα κύττταρα στους αεραγωγούς του ανθρώπου.

 Τι να κάνετε εάν είστε άρρωστοι και προσφάτως ταξιδέψατε στην Αραβική Χερσόνησο;

Εάν έχετε εκδηλώσει πυρετό και άλλα συμπτώματα του κατώτερου αναπνευστικού, όπως βήχα ή δύσπνοια, εντός 14 ημερών από ταξίδι στην Αραβική Χερσόνησο ή κάποια όμορη χώρα, θα πρέπει να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια αναφέροντας λεπτομερώς όσες πληροφορίες σας ζητηθούν.

Πως μπορείτε να προστατευθείτε;

Σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες για την πρόληψη των αναπνευστικών λοιμώξεων:

α) Πλένετε τα χέρια σας με σαπούνι και νερό για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα. Βοηθήστε επίσης τα μικρά παιδιά να κάνουν το ίδιο. Αν δεν είναι διαθέσιμα νερό και σαπούνι, τότε χρησιμοποιήστε απολυμαντικό χεριών με βάση το αλκοόλ.

β) Καλύψτε την μύτη και το στόμα σας με χαρτομάντηλο, όταν βήχετε ή φτερνίζεστε και στη συνέχεια πετάξτε το στο καλάθι απορριμμάτων.

γ) Αποφύγετε να αγγίξετε τα μάτια, την μύτη και το στόμα σας με ακάθαρτα χέρια.

δ) Αποφύγετε την στενή επαφή, όπως ανταλλαγή φιλιού, κοινή χρήση μαχαιροπήρουνων ή άλλων οικιακών σκευών με άτομα που είναι άρρωστα.

ε) Καθαρίζετε και απολυμαίνετε τακτικά επιφάνειες όπως ο πάγκος της κουζίνας, τα πόμολα, οι πόρτες και τα παιχνίδια των παιδιών

Υπάρχει εμβόλιο;

Προς το παρόν δυστυχώς δεν υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο κατά του MERS, αν και έχουν ήδη αρχίζει να γίνονται προσπάθειες για την παρασκευή του.

Υπάρχουν άλλες διαθέσιμες θεραπείες;

Δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο θεραπευτικό πρωτόκολλο για την αντιμετώπιση των επιπλοκών που προκαλεί ο MERS. Η αγωγή, προς το παρόν, εστιάζει στην ανακούφιση της συμπτωματολογίας που εμφανίζει κάθε ασθενής.

Υπάρχει διαγνωστική εξέταση;

Το Εργαστήριο Αναφοράς Γρίπης Ν.Ελλάδος που εδρεύει στο Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ, έχει αναπτύξει μοριακές εξετάσεις για την ανίχνευση και επιβεβαίωση των κρουσμάτων MERS. Διενεργεί αλληλούχιση τμήματος του γονιδιώματος και ορολογικές εξετάσεις για την παρουσία αντισωμάτων του ιού.

Τι μπορώ να κάνω για να προστατεύσω τον εαυτό μου;

Όπως προαναφέρθηκε, ο ακριβής τρόπος μετάδοσης δεν είναι ακόμα γνωστός. Συνιστώνται τα μέτρα προφύλαξης που ισχύουν και για τις άλλες ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού, δηλαδή η αποφυγή στενής επαφής με άτομα που παρουσιάζουν τα συμπτώματα της νόσου (βήχας, φτέρνισμα) και έχουν πρόσφατα ταξιδέψει σε περιοχές υψηλού κινδύνου. Επίσης η τήρηση των κανόνων υγιεινής των χεριών και των κανόνων αναπνευστικήςυγιεινής και συγκεκριμένα:

Υγιεινή χεριών:

Πλένετε τα χέρια σας συχνά, ιδιαίτερα όταν είναι λερωμένα και όταν φροντίζετε στο σπίτι κάποιον που είναι ασθενής. Η υγιεινή των χεριών προλαμβάνει επίσης τη μετάδοση λοιμώξεων σε σας (μέσω αγγίγματος μολυσμένων επιφανειών) και, προκειμένου για τα νοσοκομεία, τη μετάδοση λοιμώξεων σε ασθενείς, επαγγελματίες υγείας και άλλους.

Πλένετε τα χέρια σας με σαπούνι και άφθονο νερό, όταν είναι εμφανώς λερωμένα. Εάν δεν είναι εμφανώς λερωμένα, μπορείτε να τα πλύνετε με σαπούνι και νερό ή να χρησιμοποιήστε καθαριστικά χειρών βασισμένα στο οινόπνευμα.

Υγιεινή του Αναπνευστικού:

Καλύψτε το στόμα και τη μύτη σας με ιατρική μάσκα, μαντήλι, το μανίκι σας ή τον λυγισμένο αγκώνα σας, όταν βήχετε ή φταρνίζεστε. Πετάξτε το χρησιμοποιημένο μαντήλι σε κλειστό κάδο αμέσως μετά τη χρήση. Εφαρμόστε τα μέτρα υγιεινής των χεριών μετά από κάθε επαφή με εκκρίματα του αναπνευστικού.

Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού:

Να παρακολουθείτε την υγεία σας στον προορισμό σας.

Να τηρείτε σχολαστικά τα μέτρα υγιεινής όπως:

- προσεκτικό και συχνό πλύσιμο χεριών με νερό και σαπούνι ή καθαρισμό με αλκοολούχο διάλυμα.

- κάλυψη στόματος και μύτης με χαρτομάντηλο κατά το βήχα ή το φτάρνισμα. Το χαρτομάντηλο χρειάζεται να πετιέται αμέσως στα σκουπίδια.

- αποφυγή επαφής των χεριών με το στόμα, τη μύτη και τα μάτια για πρόληψη διασποράς μικροβίων.

Να αποφεύγετε την επαφή με ασθενείς με συμπτώματα λοίμωξης αναπνευστικού.

Να αποφεύγετε κλειστούς χώρους με συνωστισμό.

Πού μπορώ να εξεταστώ;

Εαν κάποιος εμφανίσει πυρετό και συμπτώματα λοίμωξης του κατώτερου αναπνευστικού (βήχα ή δύσπνοια) σε διάστημα 14 ημερών από το ταξίδι του σε χώρα της Αραβικής Χερσονήσου ή σε κάποια γειτονική, πρέπει να ειδοποιήσει τον θεράποντα του ιατρό και να αναφέρει το ταξιδιωτικό ιστορικό του.

Σε περίπτωση πού ο ιατρός που σας παρακολουθεί, συστήσει έλεγχο για MERS, μπορείτε να απευθυνθείτε στο τμήμα Αναλύσεων του Ελληνικού Ινστιτούτου Παστέρ (τηλ.210 6478804-806).

Πηγή: ΑΜΠΕ

Πόσα τσιγάρα καπνίζει το βλαστάρι σας;

Πρώτη χώρα παραμένει η Ελλάδα σε αριθμό καπνιστών στην Ευρώπη και μία από τις πρώτες χώρες παγκοσμίως.

Σύμφωνα με έρευνες, ένας στους δέκα καπνιστές στην χώρα μας έχει ξεκινήσει το κάπνισμα  από την ηλικία των 7 ετών, ενώ κάθε χρόνο στην Ελλάδα χάνουν την ζωή τους από το κάπνισμα περίπου 10.000 άνθρωποι.

Πρώτοι στην κατανάλωση καπνού ανάμεσα στους ανήλικους είναι οι Πελοποννήσιοι, ενώ στους ενήλικες, την πρωτιά διεκδικούν οι κάτοικοι της Κρήτης και των νησιών του Αιγαίου.

Τα στοιχεία της Global Youth Tobacco Survey (GTYS) για τη χρήση καπνού από νέους ηλικίας 13 – 15 ετών στη χώρα μας, η οποία διεξήχθη από την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ) είναι ιδιαιτέρως ανησυχητικά.

Το GYTS είναι μία εθνικά αντιπροσωπευτική μελέτη που γίνεται στα σχολεία με τη συμμετοχή μαθητών ηλικίας 13-15 ετών.
Στη χώρα μας, το 15% των παιδιών καπνίζουν τσιγάρα, ποσοστά που μεταφράζονται στο 16.9% των αγοριών και 12.9% των κοριτσιών.

Σύμφωνα με την έρευνα, το 56.7% των μαθητών εκτίθενται στο παθητικό κάπνισμα στο σπίτι τους, ενώ το 67.4% των μαθητών εκτίθενται στο τσιγάρο μέσα σε κλειστούς δημόσιους χώρους
Επιπλέον, το 67.9% αγόρασε τσιγάρα από κατάστημα ή περίπτερο, με το 87,3% να μην αντιμετώπισε κανένα πρόβλημα στην αγορά τους λόγω της ηλικίας τους.

Φαίνεται, παράλληλα, πως οι προωθητικές ενέργειες από τις εταιρείες βρίσκουν το στόχο τους, αφού 4 στους 10 μαθητές είδαν διαφημίσεις/προώθηση καπνικών προϊόντων σε σημεία πώλησής τους και ένας στους 10 μαθητές έχουν κάτι με το εταιρικό λογότυπο κάποιας καπνοβιομηχανίας.
Ωστόσο, 5 στους 10 μαθητές είδαν και τα αντικαπνιστικά μηνύματα στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

Η GYTS έδειξε πως το 77.2% των μαθητών δηλώνουν ότι γνωρίζουν ότι σίγουρα η έκθεση τους στο παθητικό κάπνισμα βλάπτει την υγεία τους, ενώ το 82.1% των μαθητών υποστηρίζουν την απαγόρευση του καπνίσματος σε κλειστούς δημόσιους χώρους.

Αντίστοιχα, η έρευνα για τους ενήλικες η Global Adult Tobacco survey (GATS) έδειξε ότι 3,5 εκατομμύρια Έλληνες καπνίζουν (38,2%), με τους άνδρες να «προηγούνται», με ποσοστό 51.2%, ενώ το 25.7% των γυναικών ανάβει τσιγάρο. Ειδικά στις ηλικίες 25 έως 44, 64.2% των ανδρών και 37% των
γυναικών καπνίζουν. Μάλιστα, το 72.2% των καπνιστών παρουσιάζουν μεγάλη εξάρτηση από τη νικοτίνη αφού καπνίζουν το πρώτο τους τσιγάρο μέσα στα πρώτα 30 λεπτά από το πρωινό ξύπνημα.

Ωστόσο, μόνο 2 στους 10 καπνιστές έκανε προσπάθεια διακοπής τους τελευταίους 12 μήνες, ενώ 5 στους 10 καπνιστές προγραμματίζουν ή σκέφτονται να διακόψουν το κάπνισμα. Παρόλα αυτά, 4 στους 10 δεν ενδιαφέρονται καθόλου για τη διακοπή του.

Το 52.3% των ερωτηθέντων που δουλεύουν σε εσωτερικούς χώρους εκτίθενται στο παθητικό κάπνισμα στη δουλειά τους καθημερινά, ενώ το 65.7% εκτίθενται στο παθητικό κάπνισμα στο σπίτι τους. Αντίστοιχα, το 72.2% έχει εκτεθεί σε παθητικό κάπνισμα σε εστιατόρια, με το 84.1% των μη καπνιστών να υποστηρίζουν το νόμο για την απαγόρευση του καπνίσματος στα εστιατόρια.